Tuchtrechtspraak

Inleiding

In Nederland is de tuchtrechtelijke afhandeling van vastgestelde dopingovertredingen verdeeld over de Dopingautoriteit en de sportbonden. De Dopingautoriteit bepaalt in welke zaken aangifte moet worden gedaan, is bevoegd zaken te seponeren en dopingovertredingen te schikken. Als aangifte wordt gedaan van een (mogelijke) dopingovertreding, vindt de tuchtrechtelijke behandeling plaats onder verantwoordelijkheid van de sportbonden. Het merendeel van de sportbonden heeft het tuchtrecht uitbesteed aan het Instituut Sportrechtspraak (ISR).

De positie van de Dopingautoriteit in de tuchtprocedures

Wanneer een mogelijke dopingovertreding wordt geconstateerd, voert de Dopingautoriteit de beoordeling uit of sprake is van voldoende bewijs om de overtreding van het dopingreglement aan te tonen. Als dat niet het geval is, dan kan de Dopingautoriteit besluiten een zaak te seponeren. Als in de ogen van de Dopingautoriteit wel sprake is van voldoende bewijs, dan zal in de regel aangifte volgen bij de tuchtcommissie van de betreffende sportbond. In dergelijke gevallen kan de sportbond aangifte doen, maar de Dopingautoriteit kan de aangifte ook zelf verzorgen. Voor de sportbonden die voor doping zijn aangesloten bij het ISR geldt dat de Dopingautoriteit de dopingzaak meldt bij de aanklager van het ISR, die dan aangifte doet tegen de betreffende sporter bij de afdeling rechtspraak van het ISR.

De tucht- en beroepscommissies van het ISR zijn in hun besluitvorming volledig onafhankelijk van de Dopingautoriteit. Dit laat onverlet dat de Dopingautoriteit nauw betrokken is bij de tuchtrechtspraak in dopingzaken. De Dopingautoriteit heeft namelijk, op grond van de World Anti-Doping Code (Code) en het Nationaal Dopingreglement (NDR), de verantwoordelijkheid ervoor te zorgen dat de correcte tuchtrechtelijke afhandeling van dopingzaken in Nederland plaatsvindt in overeenstemming met de Code. In het NDR zijn de verschillende taken van de Dopingautoriteit in tuchtprocedures omschreven en vastgelegd. Die taken zijn enerzijds gericht op het ondersteunen en adviseren van tuchtcolleges bij de toepassing en interpretatie van de dopingreglementering, en anderzijds op het (kunnen) corrigeren van uitspraken die in strijd zijn met die regelgeving.

De ondersteunende en adviserende rol komt vooral tot uiting in de inbreng van de Dopingautoriteit tijdens de tuchtrechtelijke behandeling: de Dopingautoriteit neemt kennis van het dossier, neemt schriftelijke conclusies waarin alle relevante reglementaire aspecten worden behandeld en toegelicht, en de Dopingautoriteit is aanwezig tijdens hoorzittingen waar zij ook het woord voert.

De corrigerende rol komt vooral tot uiting in het beroepsrecht dat de Dopingautoriteit in alle dopingzaken heeft, zowel bij nationale beroepscommissies als bij het Court of Arbitration for Sport (CAS) in Lausanne. Daarnaast heeft de Dopingautoriteit, zoals gezegd, het recht om zelfstandig – zonder inschakeling van een bondsbestuur – aangifte te doen bij de tuchtcommissie van een bond.

In 2022 heeft de Dopingautoriteit in geen enkele zaak beroep aangetekend bij het CAS.

Rapportage aan WADA en internationale sportfederaties

De Dopingautoriteit rapporteert over de tuchtrechtelijke afhandeling van dopingzaken aan WADA, de betrokken internationale sportfederatie (IF) en, in voorkomende gevallen, de buitenlandse Nationale Anti-Doping Organisatie (NADO). Deze organisaties hebben het recht beroep in te stellen tegen sepotbesluiten, overeengekomen schikkingen en uitspraken van tuchtcommissies.

De rapportage geschiedt door toezending van de beslissing van de Dopingautoriteit, de schikking, dan wel (een samenvatting van) de uitspraak van de tuchtcommissie aan voornoemde organisaties. In het kader van deze rapportage worden verder aanvullende vragen beantwoord, zaakdossiers verstrekt en documenten geüpload in de database van WADA (ADAMS).

In 2022 is geen enkele uitspraak gedaan in een zaak waarin door een IF beroep werd ingesteld tegen een uitspraak van een Nederlands tuchtcollege. In 2022 is wel uitspraak gedaan door het CAS inzake een beroep dat WADA had ingesteld tegen een beslissing van de Dopingautoriteit om een dopingzaak te seponeren.

De rapportage over tuchtrechtelijke beslissingen

Tabel 4.1 bevat de beslissingen van Nederlandse tucht- en beroepscommissies, gedaan in dopingzaken in het jaar 2022 (waarbij de datum van de uitspraak bepalend is voor opname), alsmede de zaken waarin de Dopingautoriteit een sanctievoorstel heeft gedaan, dat door de sporter is geaccepteerd.^[1]

1. Bij sanctievoorstellen (in het NDR schikkingen genoemd) kan het zowel gaan om zaken waarbij de standaard- of maximale straf is aangeboden, als om zaken waarbij, in overeenstemming met de World Anti-Doping Code en het NDR, een gereduceerde sanctie is aangeboden.