Inleiding
De Dopingautoriteit doet op basis van artikel 20 van het Nationaal Dopingreglement onderzoek naar mogelijke dopingzaken in binnen-en buitenland. Intelligence & Investigations is hiervoor een van de middelen, en dit werkterrein was sinds 2013 bij de Dopingautoriteit als apart aandachtsgebied georganiseerd. In augustus 2013 werd een Intelligence Officer werd aangesteld om het werkterrein Intelligence & Investigations te ontwikkelen en te implementeren. De werkzaamheden van de Intelligence Officer bestaan onder andere uit het verzamelen van informatie in het kader van onderzoeken naar dopingovertredingen, het opstellen van rapportages, het afnemen van interviews en verklaringen, het verzorgen en verwerken van vertrouwelijke gegevens in een geautomatiseerd systeem en het ontwikkelen van procedures en protocollen.
In de WAD Code 2015 en de ISTI1 wordt Intelligence & Investigations nadrukkelijk genoemd als middel om de dopingproblematiek aan te pakken. Om vast te stellen wat nu de werkelijke omvang van die problematiek is en om goed onderbouwde keuzes te kunnen maken voor de aanpak en opsporing van dopingovertredingen is er vanaf 2014 een aanvang gemaakt met - in navolging van veel opsporingsdiensten - steeds meer intelligence-gestuurd werken.
Intelligence gestuurd werken
De termen intelligence en informatie worden vaak door elkaar gebruikt. Intelligence is hét hulpmiddel om onze handhaving- en opsporingstaak zo goed mogelijk uit te kunnen voeren. Voorwaarde voor het verkrijgen van intelligence is om het informatieproces, dat uit vier stappen bestaat, te doorlopen: verzamelen, vastleggen, veredelen en analyseren.
Alle (mogelijk) relevante waarnemingen en bevindingen van al onze medewerkers, waaronder dopingcontroleofficials en preventiemedewerkers moeten worden vastgelegd in onze systemen. Die gegevens benoemt de Dopingautoriteit als data: ruwe gegevens die veredeld moeten worden. Zodra die datagegevens veredeld, geïnterpreteerd of geduid zijn wordt het informatie. Als deze informatie vervolgens gecombineerd wordt met andere informatie en bestaande (wetenschappelijke) inzichten en er daarnaast verbanden aangebracht worden tussen de verschillende soorten informatie, dan wordt er gesproken over kennis.2 Als die kennis vervolgens gebruikt wordt ten behoeve van de planning en de inzet van dopingcontroles spreken we van intelligence gestuurde dopingcontroles.
De verzamelde en later geanalyseerde informatie is ook onmisbaar om (aanvullende) informatiebehoefte inzichtelijk te maken of om als input te dienen voor de andere werkprocessen van de Dopingautoriteit.
Een groot deel van de relevante informatie wordt verzameld bij de dopingcontroles. Alle bevindingen van dopingcontrole-officials worden vastgelegd in onze systemen. In 2015 werd een aanvang gemaakt om de informatiebehoefte van Intelligence & Investigations en de informatievergaring door ’de dopingcontrole-officials van de Dopingautoriteit beter op elkaar af te stemmen. In dat proces, dat nog in ontwikkeling is, werden DCO’s tijdens een workshop geïnformeerd over de informatiebehoefte van Intelligence & Investigations. De workshop werd tevens gebruikt om het perspectief ten aanzien van kansen en mogelijkheden om informatie te vergaren, bij DCO’s verder te verbreden.
1 International standard for testing and investigations.
2Uit Informatiegestuurd politiewerk-politieacademie 2010
Planning
In 2015 werd een aanvang gemaakt met het intelligence gestuurd plannen van dopingcontroles. De processen Controle en Intelligence & Investigations zijn samengevoegd binnen de afdeling Handhaving en Opsporing. Dit maakt structureel overleg en samenwerking tussen de planningsmedewerkers en de Intelligence Officer mogelijk. Dopingcontroles worden hierdoor steeds meer sportergericht in plaats van sportgericht. Intelligence werd in 2015 ook gebruikt om efficiënter en doelmatiger met de beschikbare controlecapaciteit om te gaan.
Afgehandelde zaken
In 2014 is een onderzoek gestart naar het vermeend dopinggebruik (middel: methylhexanamine) bij de voetbalclub SV Spakenburg in de voetbalseizoenen 2011-2012 en 2012-2013. Hoewel de Dopingautoriteit bij afronding van deze niet analytische zaak concludeert dat het meer dan aannemelijk is dat het middel ook daadwerkelijk gebruikt is, heeft het onderzoek onvoldoende informatie gegenereerd om een tuchtprocedure tegen individuele personen op te kunnen starten. Omdat uit het onderzoek is gebleken dat er in de top van het amateurvoetbal onvoldoende bewustwording is ten aanzien van de kans op dopinggebruik zijn er aanbevelingen geformuleerd voor de KNVB, inzake toekomstig antidopingbeleid.
Ten behoeve van de diverse tuchtprocedures uit 2015 werd er informatie verzameld of ingewonnen en veredeld. Die informatie werd ten behoeve van het dossier aangeleverd aan de jurist van de Dopingautoriteit.
Meldingen
In 2015 werd er bij de Dopingautoriteit via haar eigen communicatielijnen of medewerkers 12 keer (min of meer) concreet melding gedaan over mogelijk dopinggebruik. In drie van deze gevallen werd er melding gedaan namens een sportbond.
In enkele gevallen is die informatie gebruikt ten behoeve van gerichte dopingcontroles. Geen van de in 2015 ontvangen informatie uit meldingen heeft vooralsnog geleid tot een positieve dopingcontrole en/of een tuchtprocedure. Dat wil niet zeggen dat die meldingen als afgehandeld kunnen worden beschouwd en administratief kunnen worden afgesloten. In samenhang met nieuwe of aanvullende informatie kunnen dossiers, met inachtneming van de verjaringstermijn leiden tot / aanleiding geven tot enige toekomstige tuchtprocedure.
In 2015 heeft de Dopingautoriteit geen meldingen ontvangen van het Vertrouwenspunt Sport.
De Dopingautoriteit heeft verder diverse meldingen ontvangen over de handel en/of de productie van dopingmiddelen. Deze meldingen zijn ter afhandeling doorgestuurd naar onze partners:
| Melder | Doorgeleiding naar of kennisgeving aan | Onderwerp | Periode |
|---|---|---|---|
| Melding bij Dopingautoriteit | NVWA | Vervuilde supplementen | Januari 2015 |
| Melding bij Dopingautoriteit | IGZ | Handel in anabolen | Februari 2015 |
| Politie met adviesvraag | IGZ (doorgeleiding) | Handel in Stanozolol, Winstrol en Clenbuterol | Maart 2015 |
| WADA | IGZ (doorgeleiding) | Handel in steroïden door Nederlander in Nederland | Mei 2015 |
| Politie met adviesvraag | IGZ (doorgeleiding) | Productie en handel valse medicijnen en dopingmiddelen | Mei 2015 e.v. |
| Politie met adviesvraag en i.v.m. expertise | IGZ (kennisgeving aan) | Tour de France en eventuele dopingovertredingen | Mei 2015 |
| ADD (anti-doping Danmark) | IGZ en NVWA | Handel in dopingmiddelen | Juni 2015 |
| Melding bij Dopingautoriteit | IGZ | Handel in Clenbuterol | Oktober 2015 |
Overige verstrekkingen
De Dopingautoriteit verstrekte in 2015 twee maal informatie die afkomstig was uit lopende onderzoeken van de Dopingautoriteit aan een Nederlandse opsporingsdienst. In één van die gevallen was dat lopende onderzoek gestart naar aanleiding van een melding over dopinggebruik.
In 2015 is er door de Dopingautoriteit éénmalig informatie verstrekt aan een buitenlandse anti-dopingorganisatie over een mogelijke dopingovertreding gepleegd door een buitenlandse sporter.
Samenwerkingsovereenkomsten
In 2015 werden in het kader van die internationale samenwerking door de Dopingautoriteit samenwerkingsovereenkomsten gesloten met UKAD, UEFA en NADA Deutschland.