Preventie

Algemeen

Het doel van de afdeling Preventie is: het voorkómen van onbewuste en bewuste dopingovertredingen in de Nederlandse sport. De belangrijkste doelgroepen zijn: topsporters, sporters in de anders georganiseerde sport (m.n. fitness), begeleiders (m.n. trainer/coaches, sport- en huisartsen, (sport)fysiotherapeuten, (sport)diëtisten, sportmasseurs, ouders), en het algemene publiek.

Bij interventies wordt informatie aangeboden over de dopingregels, de risico’s van dopinggebruik, worden gezonde en geoorloofde alternatieven om prestaties te verbeteren aangereikt, en wordt getracht een anti-dopinghouding bij sporters en begeleiders te realiseren dan wel te versterken.

Tijdens voorlichtingsbijeenkomsten voor topsporters komen de volgende items specifiek aan bod: gezondheidsrisico’s van dopinggebruik, de rechten en plichten van sporters, de dopinglijst, de dopingcontroleprocedure, het regelen van dispensaties, de whereabouts-regeling, de risico’s van voedingssupplementen, de schade van doping aan de ‘spirit of sport’ en de campagne 100% Dope Free.

In bijeenkomsten voor begeleiders komt het voorgaande ook aan bod, met daarnaast aandacht voor de rechten en plichten van begeleiders en ook risicoverkleinende en -vergrotende factoren t.a.v. dopinggebruik.

Voor de doelgroep fitnessers worden vooral gastlessen verzorgd binnen vele fitnessopleidingen. Hierbij wordt ingegaan op de verschillende soorten dopinggeduide middelen, risico’s voor gebruik, (bij)werkingen van de middelen, zin en onzin van supplementen, dopingpreventie en de campagne Eigen Kracht.

De drie websites (de corporate website en de websites 100% Dope Free en Eigen Kracht) van de Dopingautoriteit zijn belangrijke manieren van communicatie met de diverse doelgroepen. Daarnaast maken zowel topsporters, fitnessers als begeleiders gebruik van de Doping Infolijn (telefoon en e-mail). Een vierde, Engelstalige website, www.doping.nl, werd in de loop van 2011 ontwikkeld en zal begin 2012 beschikbaar komen.

Topsport

Topsportcampagne 100% Dope Free

Veel reeds bestaande activiteiten gericht op de Nederlandse topsport zijn ondergebracht binnen de topsportcampagne 100% Dope Free. Deze campagne richt zich naast het verstrekken van informatie met name op een attitude- en gedragsverandering. De campagne zal zeker tot en met 2012 doorlopen.

www.100procentdopefree.nl

De website van de campagne neemt een centrale plek in; alles over de campagne is er te vinden. Het aantal unieke bezoekers per dag daalde wat van 82 (in 2010) naar 69. Het aantal pageviews was 182 per dag, in 2010 was dat 264. Er zijn 23 nieuwsberichten verschenen en vier nieuwsbrieven naar alle abonnees (zo’n 14.000) verstuurd.

100% Dope Free – True Winner

Bij dit deel van de campagne (gestart in december 2007) kunnen (aankomende) top- en wedstrijdsporters een anti-dopingstatement ondertekenen en zich zo actief uitspreken tegen het gebruik van doping. Na ondertekening krijgt men het gouden polsbandje (toegestuurd) als symbool voor het feit dat je alleen een echte winnaar bent als je zonder doping presteert. In 2011 steeg het aantal getekende statements van ruim 20.000 naar 23.000.

Dit campagnedeel is ontwikkeld en wordt uitgevoerd in samenwerking met de NOC*NSF AtletenCommissie. Femke Dekker (roeien), Rutger Smith (atletiek), Jokelyn Tienstra (handbal), Carl Verheijen (schaatsen), Richard Bottram (Marathon365 & Wheel of Energy), Epke Zonderland (turnen) en Mirjam de Koning-Peper (zwemmen), Thijs van Valkengoed (zwemmen), Churandy Martina (atletiek) en Marianne Vos (wielrennen) zijn ambassadeurs van de campagne. Op 15 oktober 2011 is Marianne Vos namens 100% Dope Free deelnemer geweest aan de talkshow Doping, de kritische grens georganiseerd door VU Connected.

Voorlichtingsbijeenkomsten

Leden van de Nationale Testing Pool zijn verplicht jaarlijks een voorlichting van de Dopingautoriteit bij te wonen. Dit kan via de sportbond worden georganiseerd, maar er wordt vooral samengewerkt met de Olympische Steunpunten. In totaal zijn er 38 voorlichtingsbijeenkomsten voor (aankomende) topsporters en directe begeleiders geweest.  

In 2011 is een start gemaakt met het aanbieden van een online voorlichting voor topsporters, mede bedoeld als alternatief voor sporters die door andere verplichtingen niet in staat zijn een voorlichtingsbijeenkomst bij te wonen. Uit de meest recente topsportenquête (2010) bleek dat sporters graag digitaal worden geïnformeerd. In 2011 doorliepen 103 sporters de online voorlichting en de waardering ervoor bleek hoog.

Outreach-events

In 2011 zijn er 5 outreach-events geweest. Hierbij worden evenementen/wedstrijden bezocht waar aan grote groepen (m.n. jonge talentvolle) sporters, hun ouders en trainers/coaches algemene informatie kan worden verstrekt en waar zij aan de Dopingautoriteit vragen kunnen stellen. Ook kan men het 100% Dope Free – True Winner statement tekenen. Middels de WADA-dopingquiz kan men een incentive winnen. Outreach events vonden plaats bij: NK Indoor Atletiek, WK Baanwielrennen, WK Tafeltennis, Teamoverdracht EYOF en de Paralympische bijeenkomst ‘Ready’,

Dopingwaaier

Ook in 2011 verscheen weer een dopingwaaier met als thema Talent tegen Doping. De inhoud van de dopingwaaier bestaat uit de belangrijkste dopingregels, de WADA-dopinglijst, een lijst met veel gebruikte toegestane geneesmiddelen (per ziektebeeld geordend) en een uitleg over de dopingcontroleprocedure. Begin januari, toen de dopinglijst 2011 van kracht werd, is de dopingwaaier verstuurd naar alle A-, B- en HP-sporters. Ook alle sportartsen, de leden van de GDS-commissie en perscontacten van de Dopingautoriteit ontvingen een waaier. Verder zijn topsportbonden en Olympische Steunpunten verzocht de dopingwaaier te verspreiden onder sporters en begeleiders. Tijdens voorlichtingsbijeenkomsten, outreach-events en beursdeelname is de dopingwaaier uitgedeeld. DCO’s nemen waaiers mee die bij controles kunnen worden uitgedeeld aan de gecontroleerde sporters. Ook is de dopingwaaier los te koop.

Artikelen

Maandelijks werd en wordt een actueel dopingonderwerp beschreven in het NOC*NSF-topsportblad Lopend Vuur.

100% Dope Free video’s

In 2011 is er een video gemaakt over een positief bevonden voetballer. In de video doet hij zijn relaas, geeft aan waarom hij uiteindelijk doping nam en wat de gevolgen voor hem en zijn omgeving waren. De video wordt alleen bij voorlichtingsbijeenkomsten ingezet, zodat er ook ruimte is voor toelichting en discussie.

Advertenties

Om aandacht te vragen voor de campagne wordt de ‘Be True’-advertentie ingezet. Hierbij worden sporters opgeroepen het 100% Dope Free – True Winner statement te tekenen en zich achter de campagne te scharen. Deze advertentie is in 2011 in diverse sportbladen gebruikt, en op enkele websites van o.a. sportbonden geplaatst.

Bijeenkomst sportbonden

Voor de tweede keer is er een bondenbijeenkomst geweest (Samen tegen doping) voor medewerkers van sportbonden. Deze vond op 11 oktober plaats in Nieuwegein en werd door 32 personen van 23 sportbonden bezocht. Het doel was de samenwerking te verbeteren om zodoende zo veel mogelijk (aankomende) topsporters voor te lichten vóór hun eerste dopingcontrole. De bijeenkomst werd afgesloten met de video van een positief bevonden voetballer waarna hij middels een persoonlijk interview een nadere toelichting gaf.
Bovendien werd met een groep bondsdirecteuren en -medewerkers een werkbezoek gebracht aan het dopinglaboratorium in Gent.

Ontwikkelingen

Binnen de dopingvoorlichting komt het talent (Internationaal Talent, Nationaal Talent, Belofte) steeds meer centraal te staan. Daarom is in 2011 een start gemaakt met een talentenfolder. Deze zal in 2012 verschijnen.

Ook is in 2011 een kleine compacte folder ontwikkeld getiteld: Blijf Negatief! Deze verschijnt in maart 2012. De folder is bedoeld om grote groepen die mogelijk in aanmerking komen voor dopingcontroles te wijzen op de belangrijkste risico’s om onbewust een dopingovertreding te begaan. De verspreiding zal grotendeels via de sportbonden plaatsvinden.

Geneesmiddelen Dispensatie Sporter (commissie en secretariaat)

2011 liet een versoepeling in de regelgeving zien met betrekking tot dispensaties. De zogenaamde “meldingsprocedure” was niet meer noodzakelijk vanaf 1 januari 2011 wat zowel voor de sporters als voor het GDS-secretariaat een verlichting was.

Uiteindelijk is er in 111 gevallen dispensatie verleend. Er werden 8 verzoeken niet ingewilligd.

Het was voor het eerst dat de meeste aanvragen niet te maken hadden met gebruik van β-2 agonisten (29%, in 2010 36%). De meeste verzoeken hadden in 2011 betrekking op het gebruik van methylfenidaat (35%; in 2010 23%). Andere medicatie waarvoor vaak dispensatie werd verleend was prednison (11%, 7% in 2010) en insuline (5%, 7% in 2010).
In totaal waren de aanvragen afkomstig van 31 verschillende sportbonden, drie meer dan in 2010. De meeste aanvragen waren ook dit jaar weer afkomstig van de KNWU (18%); gevolgd door de KNZB (11%) en de KNSB (8%). De top drie van aanvragende bonden was daarmee exact gelijk aan die in 2010.

Anders georganiseerde sport

Campagne Eigen Kracht

Binnen de anders georganiseerde sport is de belangrijkste doelgroep: bezoekers van fitnesscentra en hun directe omgeving (vooral fitnessinstructeurs). Hiervoor is de Eigen Kracht campagne ontwikkeld. Het campagnemateriaal betreft: een mannen- en een vrouwenposter, een Eigen Kracht pot (in verschillende formaten), een display met folders, een t-shirt, bidon en een dvd. Via diverse fitnessbladen, voorlichtingen en tijdens de jaarlijkse Fitness & Health Benelux beurs is promotie voor de campagne gemaakt, o.a. door middel van een promotiefolder. Eind 2011 deden 141 fitnesscentra mee aan de campagne.

www.eigenkracht.nl

Centraal in de campagne staat de Eigen Kracht-website. De site is eind 2010 geheel vernieuwd, geactualiseerd en uitgebreid. Naast tekst wordt steeds meer gebruik gemaakt van video’s. Verder zijn er 4 volledige jaarprogramma’s te vinden voor 4 verschillende trainingsdoelen. De site is gebruiksvriendelijker gemaakt door webberichten onder te brengen in dossiers, zoals training, voeding, supplementen, doping, gezondheid, e.d. Hiermee kan de bezoeker makkelijker per onderwerp veel informatie vinden.

Deze site richt zich specifiek op (cosmetische) sporters in fitnesscentra. Op de site is objectieve en praktisch toepasbare informatie te vinden over clean en effectief spiermassa opbouwen en over verantwoorde manieren om af te slanken. Tevens staat er objectieve informatie over diverse soorten dopinggeduide middelen en de bijwerkingen ervan. Ook is er van alles te vinden over de Eigen Kracht-campagne.

In 2011 zijn er in totaal 55 inhoudelijke nieuwsberichten op de site geplaatst, geschreven door twee externe (inhoudelijke/journalistieke) experts uit de fitness/bodybuildingbranche, en door eigen preventiemedewerkers.

Het aantal pageviews over 2011 bedroeg totaal 859.629 (in 2010: 297.474), bijna een verdrievoudiging ten opzichte van 2010. Het gemiddelde aantal pageviews per dag over 2011 is 2.336. Het aantal unieke bezoekers over 2011 is 323.343, met een gemiddelde van 886 unieke bezoekers per dag.

Video’s

Binnen Eigen Kracht wordt steeds meer gebruik gemaakt van video’s. In 2011 zijn er 10 instructie- en expert opinion-films gemaakt. Alle video’s zijn op de website geplaatst.

Fitnessopleidingen

In 2011 zijn in het kader van de Eigen Kracht-campagne 13 gastlessen gegeven aan CIOS’en, ROC’s en particuliere fitnessopleidingen. De Eigen Kracht-bidon wordt daarbij uitgedeeld aan fitnessinstructeurs in opleiding.

Cleane Kneiters

Cleane Kneiters zijn fitnessers/bodybuilders die bewezen hebben dat je zonder doping een indrukwekkende fysiek kunt opbouwen. In 2011 zijn er twee bijgekomen en inmiddels zijn er totaal twaalf. Ze staan allen met een achtergrondverhaal en foto’s op de website. Anderen kunnen het goede voorbeeld volgen en zich hierbij aansluiten.

Artikelen

Al sinds 1997 heeft Eigen Kracht een vaste rubriek in het populaire bodybuildingtijdschrift Sport & Fitness Magazine (oplage 13.000; verschijnt sinds 2011 jaarlijks 4 maal). Onder eigen redactionele verantwoordelijkheid verstrekt de Dopingautoriteit in ieder nummer objectieve informatie over dopinggeduide middelen en zaken die er mee te maken hebben. Alle verschenen artikelen worden ook op www.eigenkracht.nl geplaatst, zodat de informatie steeds beschikbaar blijft. In 2011 zijn twee artikelen geplaatst. Na oponthoud door overname van het tijdschrift wordt de artikelenreeks gecontinueerd. Sport & Fitness verschijnt vanaf 2012 weer 6  maal per jaar.
Ook is een artikel in Fitness Expert verschenen en zijn bijdragen geleverd aan andere bladen.

Advertenties

In twee nummers van Sport & Fitness Magazine is de mannenposter van de Eigen Kracht-campagne geplaatst. Daarnaast zijn advertenties geplaatst in een magazine voor de politie.

Anabolenpoli

De anabolenpoli is verhuist van het VU-medisch centrum in Amsterdam naar het Kennemergasthuis in Haarlem. Regelmatig worden ‘cosmetische sporters’ met medische klachten c.q. vragen doorverwezen naar deze anabolenpoli. Ook wordt er standaard aandacht aan besteed in onze artikelen in Sport & Fitness Magazine.

Samenwerking fitnessbranche

In 2011 zijn er initiatieven geweest om nader samen te werken met de fitnessbranche. Zo heeft Eigen Kracht een presentatie gegeven bij het bestuur van Fitvak en is er een convenant tussen de Dopingautoriteit en Fitvak opgesteld. Hierbij is afgesproken meer en concreter samen te werken ten aanzien van het bestrijden van dopinggebruik in fitnesscentra.

In het kader van een Europees project Fitness against Doping is er samengewerkt met de European Health and Fitness Association, coördinator van dit project. Ook met de EHFA is afgesproken nader samen te werken om tot een beter preventiebeleid op dopinggebied te komen.

In het kader van een masterstudie Criminologie is meegewerkt aan een onderzoek van Katinka van de Ven. Zij deed onderzoek naar de illegale handel in de ongeorganiseerde sport in Nederland. Een deel van de informatie verzamelde zij als bezoekster van fitnesscentra. Haar onderzoek is in het najaar van 2011 verschenen.

Boek Doping, de nuchtere feiten

In 2000 verscheen het boekje Drug Info, doping. Harde feiten over doping. Aangezien het boekje nog maar beperkt beschikbaar is – en enigszins verouderd – is gestart met een nieuwe en verbeterde uitgave. In 2011 is veel onderzoek gedaan en tekst geschreven voor dit nieuwe boek. Het boek zal in 2012 verschijnen.

Deelname Europees project Strategy for Stopping Steroids

Op initiatief van Anti-Doping Denemarken is door een samenwerkingsverband van vijf landen (Denemarken, Zweden, Cyprus, Polen en Nederland) een projectsubsidie verkregen bij de Europese Commissie. Het betreft een project waarbij kennis en ervaringen uit betreffende landen worden gebundeld om zo te komen tot een betere strategie tegen anabolengebruik. In april is een eerste bijeenkomst geweest met de projectpartners in Kopenhagen. In oktober de tweede op Cyprus. Het mondt uit in een congres dat gepland staat op 19 en 20 maart 2012. Daarnaast verschijnt een uitgebreid rapport in meerdere talen.

Begeleidend personeel

Naast sporters is de afgelopen jaren steeds meer aandacht uitgegaan naar het begeleidend personeel van sporters. Zij kunnen in zowel positieve als negatieve zin een belangrijke rol spelen. Daarom wordt de komende jaren geïnvesteerd in deze groep, waarbij de trainer/coach een belangrijke rol krijgt. Daarnaast spelen sport(para)medici een voorname rol.

Brochure Rondom Begeleiding

De brochure, getiteld Rondom begeleiding. Hoe ouders, trainer-coaches en andere sportbegeleiders kunnen bijdragen aan een dopingvrije sport is wederom op grote schaal verspreid bij voorlichtingsbijeenkomsten, (bij)scholingen, outreaches en als bijlage bij het blad NLCoach.

Trainer/coach opleidingen

In samenwerking met de Academie voor Sportkader en enkele sportbonden is een algemene module voor coachopleidingen van niveau 3 en 4 vervaardigd inclusief een sporttakoverstijgende e-learning module die zowel geschikt is voor niveau 3 als niveau 4 coachopleidingen. Deze e-learning module bestaat uit een teaser/introductie, een kennistest, een viertal dilemma’s en een onderdeel Het gouden pad, waarbij steeds de juiste beslissing moet worden gemaakt en waarbij men ook feedback krijgt.

Presentaties en outreaches

Er zijn diverse presentaties verzorgd bij uiteenlopende opleidingen en bijscholingen, zoals de Masteropleiding Sportfysiotherapie, de opleiding Sportdiëtetiek, de opleiding Sport, Gezondheid en Management, KNWU-opleidingen voor ploegleider, soigneur en coach niveau 4, opleidingen van het KNMV, opleidingen van NGS-afdelingen, bijscholingen van de Atletiekunie voor coaches 3 en 4, en het VSN-jaarcongres. Daarnaast is er een outreach geweest tijdens het Nationaal Coach Congres.

Algemeen publiek

www.dopingautoriteit.nl

In 2011 is vooral geïnvesteerd in de vernieuwde corporate website die begin 2012 in werking is getreden. Op de site is veel aangepast en uitgebreid en zijn nieuwe functionaliteiten beschikbaar. Op de website vormen ANP-nieuwsberichten een belangrijk deel van de actuele informatievoorziening. Deze nieuwsberichten over doping worden direct na verschijning op de website geplaatst. In 2011 zijn er totaal 595 ANP-nieuwsberichten (gecorrigeerd voor verbeterde berichten) op de site gezet. In 2011 werden daarnaast 16 eigen berichten van de Dopingautoriteit op de site geplaatst.

Naast actualiteiten over doping is er algemene informatie te vinden over de dopinglijst, over de campagnes die de Dopingautoriteit voert en over de eigen organisatie. In een apart servicegedeelte kunnen sporters hun dispensaties aanvragen, bestaat er een gedeelte voor het aanleveren van whereabouts van topsporters en is de NZVT-database ondergebracht.

Doping Infolijn (DIL)

De Doping Infolijn (0900 - 200 1000, ma-vrij van 13.00-16.00 uur en dopingvragen@dopingautoriteit.nl) is hét frontoffice van de Dopingautoriteit, waarachter bij toerbeurt vijf (en vanaf september vier) operators dienst hadden. Alle inhoudelijke vragen die via telefoon, e-mail (rechtstreeks of via websites van de Dopingautoriteit), fax of brief binnenkomen, worden iedere werkdag afgehandeld. Alle binnenkomende vragen worden in de (anonieme) digitale database geregistreerd. Besloten is om de telefonische infolijn per 1-1-2012 te stoppen. De email-service blijft wel bestaan.

In 2011 daalde het totaal aantal contacten t.o.v. 2010 met 27%. In totaal namen 941 personen contact op met de DIL. Het aantal telefoontjes nam met 28% af, van 572 naar 411. Het aantal e-mails daalde ook, van 718 naar 530 (-26%). Zie voor alle getallen de tabel.

Perscontacten

Op 6 december is net als in voorgaande jaren een persbijeenkomst gehouden voor de nationale pers. Daarnaast is dit jaar met een groep journalisten een werkbezoek gebracht aan het dopinglaboratorium in Gent.